Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane. Podobnie po wieczerzy wziął ten przesławny kielich w swoje święte i czcigodne ręce, ponownie dzięki Tobie składając, błogosławił, i podał swoim uczniom mówiąc: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej
Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia (wyd. V) Ustanowienie Eucharystii 26 A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: «Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje». 27 Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: «Pijcie z niego wszyscy, 28 bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. 29 Lecz powiadam wam: Odtąd nie będę już pił [napoju] z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami, nowy, w królestwie Ojca mojego». Przepowiednia zaparcia się Piotra 30 Po odśpiewaniu hymnu wyszli w stronę Góry Oliwnej. 31 Wówczas Jezus rzekł do nich: «Wy wszyscy zwątpicie we Mnie tej nocy. Bo jest napisane: Uderzę pasterza, a rozproszą się owce stada. 32 Lecz gdy powstanę, udam się przed wami do Galilei». 33 Odpowiedział Mu Piotr: «Choćby wszyscy zwątpili w Ciebie, ja nigdy nie zwątpię». 34 Jezus mu rzekł: «Zaprawdę, powiadam ci: Jeszcze tej nocy, zanim kogut zapieje, trzy razy się Mnie wyprzesz». 35 Na to Piotr: «Choćby mi przyszło umrzeć z Tobą, nie wyprę się Ciebie». Podobnie też mówili wszyscy uczniowie. W Getsemani 36 Wtedy przyszedł Jezus z nimi do posiadłości zwanej Getsemani i rzekł do uczniów: «Usiądźcie tu, Ja tymczasem odejdę tam się pomodlę». 37 Wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, począł się smucić i odczuwać trwogę. 38 Wtedy rzekł do nich: «Smutna jest moja dusza aż do śmierci; zostańcie tu i czuwajcie ze Mną!» 39 I odszedłszy nieco do przodu, padł na twarz i modlił się tymi słowami: «Ojcze mój, jeśli to możliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakże nie jak Ja chcę, ale jak Ty [niech się stanie]!». 40 Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do Piotra: «Tak [oto] nie mogliście jednej godziny czuwać ze Mną? 41 Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe». 42 Powtórnie odszedł i tak się modlił: «Ojcze mój, jeśli nie może ominąć Mnie ˂ten kielich˃ i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja!» 43 Potem wrócił i zastał ich śpiących, bo oczy ich były zmorzone snem. 44 Zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci, wypowiadając te same słowa. 45 Potem przyszedł do uczniów i rzekł do nich: «Śpicie jeszcze i odpoczywacie? A oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników. 46 Wstańcie, chodźmy! Oto blisko jest mój zdrajca». Krytyka tekstu Kontekst i kompozycja Analizowany fragment należy do ostatniej części Ewangelii, opowiadającej o męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa (26,1-28,20). Biorąc po uwagę kryterium zmiany miejsca, czasu oraz tematu można wyróżnić trzy perykopy: o ustanowieniu Eucharystii (26,26-29), o zapowiedzi zwątpienia uczniów i zaparcia się Piotra (26,30-35) oraz o modlitwie Jezusa w Ogrodzie Oliwnym (26,36-46). Warto zwrócić uwagę na szczególny, podwójny charakter w. 30: z jednej strony kończy on perykopę o ustanowieniu Eucharystii (stąd niektóre wydania Biblii łączą go z tym opowiadaniem, np. Biblia Paulistów – 26,26-30), z drugiej zaś jest wprowadzeniem do następnej perykopy i na jego podstawie możemy rozpoznać kontekst kolejnych wypowiedzi Jezusa, stąd wydaje się także słuszne połącznie go z zapowiedzią zwątpienia uczniów i zaparcia się Piotra, jak to czyni Biblia Tysiąclecia (wyd. V). Struktura fragmentu jest następująca: Ustanowienie Eucharystii (26,26-29)Wprowadzenie (w. 26a)Czyn i słowa Jezusa (ww. 26b-28) Odnoszące się do chleba (w. 26bc) Odnoszące się do wina (ww. 27-28)Zapowiedź eschatologicznej uczty Jezusa z uczniami (w. 29) Przepowiednia zwątpienia uczniów i zaparcia się Piotra (26,30-35)Lokalizacja wydarzenia (w. 30)Zapowiedź upadku uczniów (w. 31)Zapowiedź udania się do Galilei (w. 32)Pierwszy protest Piotra (w. 33)Ponowna zapowiedź zaparcia się (w. 34)Ponowny protest Piotra i zapewnienia pozostałych uczniów (w. 35) W Getsemani (26,36-46)Jezus i uczniowie – zarysowanie sytuacji (ww. 36-38) Jezus i uczniowie w Ogrodzie Oliwnym (w. 36) Jezus i trzej uczniowie (ww. 37-38)Pierwsza modlitwa Jezusa (ww. 39-41) Modlitwa (w. 39) Spotkanie śpiących uczniów (w. 40) Zachęta do czuwania (w. 41)Druga modlitwa Jezusa (ww. 42-43) Modlitwa (w. 42) Spotkanie śpiących uczniów (w. 43)Trzecia modlitwa Jezusa (w. 44)Jezus i śpiący uczniowie – zapowiedź i wezwanie (ww. 45-46) Gatunek literacki Opis ustanowienia Eucharystii (26,26-29) to opowiadanie etiologiczne, którego celem jest przede wszystkim wyjaśnienie pochodzenia rytu sprawowanego w Kościele, kiedy to wspólnoty gromadzą się w pierwszy dzień po szabacie (niedziela), aby łamać chleb i wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa (Dz 2, 20,7; 1 Kor 11,20-27). Następna perykopa (26,30-35) jest prorocką zapowiedzią zbliżających się wydarzeń: bliskiego zwątpienia i rozproszenia się uczniów, ponownego spotkania z Jezusem w Galilei i trzykrotnego zaparcia się Piotra. Ostatni fragment to opowiadanie o Jezusie i uczniach w Getsemani (26,31-46), które ma charakter paradygmatyczny, dotyczący modlitwy, przyjmowania woli Bożej oraz czuwania. Orędzie teologiczne •Mateuszowy opis ustanowienia Eucharystii należy do tradycji palestyńskiej (zwanej też jerozolimską) i wykazuje liczne podobieństwa do opowiadania Markowego (14,22-25). Oba teksty charakteryzują się wspólnymi elementami: 1) paralelizm słów ustanowienia Eucharystii: „to jest Ciało moje” i „to jest krew moja” (Mt 26,26; Mk 14,22); 2) wyrażenie „krew Przymierza” (Mt 26,28; Mk 14,24), nawiązujące do „krwi Przymierza” z Wj 24,8; nie ma natomiast wzmianki o „Nowym Przymierzu”; 3) zbawcza interpretacja Krwi – „wylewana za wielu” (Mt 26,28; Mk 14,24); 4) opowiadanie o jednorazowym wydarzeniu – „i pijcie [pili] z niego wszyscy” (Mt 26,27; Mk 14,23), brakuje zatem wyraźnego nakazu powtarzania. •Podczas wieczerzy żydowskiej znany był gest łamania chleba. Gospodarz brał przaśny chleb, odmawiał specjalne błogosławieństwo, łamał i podawał kawałek każdemu z uczestników. Chleb ten symbolizował udręczenie, upokorzenie, niewolę egipską, ale z drugiej strony był także znakiem pośpiesznego wyjścia z Egiptu (chleb, który nie zdążył się zakwasić) oraz zerwania z wszystkim, co stanowiło udręki niewoli (brak starego kwasu). Był zatem także symbolem nowej rzeczywistości ocalenia i odzyskanej wolności. W trakcie wieczerzy Jezus, „wziął chleb, odmówiwszy błogosławieństwo, połamał go i podał [swoim uczniom]” (26,26). Gest łamania chleba przez Jezusa nie jest jednak prostą kontynuacją rytu żydowskiej wieczerzy paschalnej. Odnajdujemy istotny nowy element z nim związany. Jezus dodaje słowa objaśniające, w których jednoznacznie identyfikuje podawany chleb ze swoim Ciałem: „To jest Ciało moje” (26,26). Zgodnie z rozumieniem biblijnym człowiek nie tylko ma ciało, ale cały jest ciałem. W takim sensie „Ciało moje” oznacza, że chodzi o konkretną osobę Jezusa, z jakim spotykali się i spotykają Jego uczniowie. W słowach Jezusa wypowiedzianych nad chlebem wyraża się nowe, oryginalne znaczenie. To jest Ciało Jezusa. To jest ten sam Jezus. Użyty rzeczownik „ciało” (gr. sōma) oznacza całego człowieka jako osobę we wszystkich jej wymiarach, zarówno, cielesnym, jak i duchowym. Jest to semicki sposób powiedzenia „oto jestem Ja”. Chlebem jest On sam. •Mateuszowy opis zawiera polecenie skierowane do uczniów: „bierzcie i jedzcie” (26,26). Jest to wyraźny nakaz Jezusa, aby uczniowie spożywali Chleb, który jest Jego Ciałem. Chodzi zatem o przyjmowanie Jezusa oznaczające spotkanie, wspólnotę z Nim oraz w Nim z innymi, przyjęcie Jego daru przebaczenia i pojednania, przyzwolenie, aby przyjmowany Jezus przemieniał człowieka i uzdalniał go do ofiarowywania czy wręcz wydawania własnego życia za innych. I nie jest to zachęta, zalecenie, ale wyraźny nakaz, który trzeba zachować (zob. Mt 28,20). •Drugi gest Jezusa dotyczy kielicha z winem, które stanowiło istotny element świątecznego posiłku, szczególnie wieczerzy paschalnej, rozpoczynającej się od odmówienia specjalnej modlitwy dziękczynnej za Paschę i za dar wina. Kielich miał swoją bogatą symbolikę. Podczas uczty picie wina było znakiem wspólnoty uczestników wieczerzy. Kielich więc wyraża wspólnotę Jezusa i Jego uczniów, razem zasiadających przy jednym stole i wspólnie spożywających wino. Kielich oznacza też los człowieka, jego przeznaczenie (26,39). Według Mateusza, bezpośrednio po konsekracji chleba, Jezus wziął kielich z winem, odmówił dziękczynienie i podał go swoim uczniom, dołączając słowa wyjaśnienia: „To jest Krew moja” (26,28). Mamy tutaj ewidentny paralelizm do słów wypowiedzianych nad chlebem „to jest Ciało moje”. Ten sam zaimek wskazujący „to” odnosi się zarówno do Ciała, jak i Krwi Pańskiej. Podobnie jak chleb jest prawdziwym Ciałem Jezusa, tak samo wino staje się Jego prawdziwą Krwią. •Tradycja jerozolimska precyzuje, że chodzi o „krew Przymierza wylewaną za wielu” (26,28). W ten sposób nawiązuje ona najpierw do Przymierza na Synaju (Wj 24,4-8), gdzie mowa o „Krwi przymierza”, które Jahwe zawarł ze swoim ludem. Pod Synajem chodzi o krew zwierząt ofiarnych, którą Mojżesz pokropił lud na znak obietnicy wypełnienia przez ludzi wszystkich nakazów Prawa (Wj 24, Tutaj natomiast jest Krew Chrystusa („to jest moja Krew”), która odtąd gwarantuje już nie ludzką obietnicę, ale Bożą obietnicę, w której zobowiązuje się On do wiecznego przymierza ze swoim ludem. Wyrażenie „krew wylewana” (imiesłów bierny czynny) oznacza, że ma ona charakter ekspiacyjny i przebłagalny. Użyty zwrot „wylewać krew”, zwłaszcza w stronie czynnej, oznacza gwałtowną śmierć i odnosi się do krzyżowej śmierci Jezusa, natomiast w stronie biernej niesie w sobie znaczenie „oddawać się za coś”. Sformułowanie to zatem odsyła nas do nieustannego ofiarowywania się, przelewania krwi Chrystusa, to znaczy oddawania życia dla innych. W Eucharystii Krew Jezusa jest wylewana dla naszego zbawienia. Jego ofiarowywanie się jest przebłaganiem i zadośćuczynieniem Bogu za nasze grzechy. „Krew wylewana” odnosi się do sakramentalnego aktu sprawowanego podczas Ostatniej Wieczerzy (czas teraźniejszy) i jednocześnie opisuje niedaleką w przyszłości ofiarę krzyżową. Ewangelista Mateusz dopowiada, że jest to Krew „na odpuszczenie grzechów”, akcentując w ten sposób zbawcze skutki wylewanej przez Jezusa Krwi jako ofiary ekspiacyjnej. Jest to wyraźna aluzja do proroctwa o Słudze Jahwe, „który poniósł grzechy wielu i oręduje za grzesznikami” (Iz 53,12) oraz „był przybity za nasze grzechy i zdruzgotany za nasze winy. Ponieważ kara spadła na Niego, jesteśmy uratowani; przez Jego rany jesteśmy ocaleni” (Iz 53,5). Dopowiedzenie Mateuszowe potwierdza także, że „śmierć Jezusa jest ostatecznym aktem wyzwolenia ludzi z mocy grzechu. Dzięki Jego krwi grzechy zostały darowane, a ludzie pojednani z Bogiem zostali dopuszczeni do wspólnoty z Nim […]. Krew Jezusa jest zarówno gwarancją samozobowiązania się Boga i narzędziem darowania grzechów” (A. Paciorek, Ewangelia według świętego Mateusza. Rozdziały 14-28, Częstochowa 2008, s. 562). •Krew jest „wylewana za wielu”. Tutaj rodzi się uzasadnione pytanie: czy „za wielu” oznacza wielu, ale nie wszystkich (sens ekskluzywny) czy nieograniczoną rzeszę, to znaczy wszystkich (sens inkluzywny)? Jak słusznie twierdzi ks. Paciorek: „Krew Jezusa nie została wylana za wprawdzie wielką, ale jednak ograniczoną rzeszę ludzi. Została wylana za wszystkich (por. także Mt 20,28 i 1 Tm 2,6; Rz 5,15; por. jeszcze J 6,51: «Chlebem, który Ja dam, jest Ciało moje za życie świata», gdzie świat = wszyscy ludzie). Tak więc wielu nie jest tutaj pojmowane w sposób ograniczający jako przeciwstawienie dla wszyscy, ale oznacza wielu, czyli wszystkich, za których wstawia się jeden Jezus. Pierwotnie oznaczało to całego Izraela, w rozumieniu chrześcijańskim – całą ludzkość (Ga 3,13n; 2 Kor 5, 1 Tm 2,5-6). Doskonałość nowego przymierza wyraża się w jego uniwersalności” (Paciorek, s. 561-562). •Według tradycji jerozolimskiej gestowi podania kielicha uczniom towarzyszy polecenie „pijcie z niego wszyscy” (Mt 26,27). Wskazuje ono na uczestnictwo uczniów w kielichu Jezusowym, a więc wspólnotę losu i udział w męce Pana. •Ostatnie zdanie Jezusa (w. 29) odnosi się do przyszłego królestwa Boga i wyraża pewność uczestnictwa w eschatologicznej uczcie. Podobnie jak wcześniejsze zapowiedzi męki i śmierci były połączone z zapowiedzią zmartwychwstania, tak i teraz bliska śmierć nie jest końcem, ale ostatecznym wypełnieniem. W ten sposób także Eucharystia staje się obrazem doskonałej wspólnoty w królestwie Bożym. Mateuszowe wyrażenie: „pić go będę z wami” podkreśla, że wspólnota z uczniami będzie kontynuowana w królestwie Ojca. Spożywanie Ciała i Krwi Jezusa gwarantuje pełną łączność z Nim w życiu wiecznym. •Wieczerza kończy się odśpiewaniem hymnu. Choć Ewangelista tego nie mówi wprost, prawdopodobnie chodzi o tak zwany Hallel, czyli Ps 113 – 118, recytowany podczas wieczerzy paschalnej, sławiący moc i wierność Boga, które wyraziły się w uwolnieniu Izraela z niewoli egipskiej. •Po zakończonej wieczerzy Jezus wraz z uczniami udaje się na Górę Oliwną. Po drodze zapowiada ich upadek, potknięcie się, zwątpienie (taki jest sens greckiego czasownika skandalidzō). Jest on przewidziany w Bożym planie, na co wskazuje przywołane proroctwo Zachariasza (13,7). Jezus jest Pasterzem, który zostanie śmiertelnie uderzony, a wtedy uczniowie, będący Jego stadem, rozproszą się. Zapowiedzi tej towarzyszy także przekonanie, że zmartwychwstały Jezus pozostanie ich Pasterzem i na nowo zgromadzi uczniów w Galilei, gdzie zostali oni powołani. Będzie więc to nowe powołanie po dniach zwątpienia i rozproszenia. Tam otrzymają zadanie ewangelizowania świata (28,16-20). •Piotr deklaruje, że nawet gdyby wszyscy zwątpili, on pozostanie wierny Jezusowi. W odpowiedzi słyszy gorzkie słowa Jezusa, że nie tylko zwątpi jak inni, ale nawet się Go wyprze tej samej nocy i to trzykrotnie, zanim kogut zapieje, to znaczy przed świtem. Piotr nie przyjmuje prawdy i kolejny raz w uroczysty sposób zapewnia, że jest gotowy nawet umrzeć z Jezusem. Podobnie czynią to uczniowie. Wnet te słowa zostaną zweryfikowane przez wydarzenia (26,69-75). Dla Mateusza jest znamienne, że Piotr jako pierwszy powołany uczeń (4,18) pierwszy Go nie tylko opuszcza, ale wypiera się, że Go zna (26,72). •Getsemani (= tłocznia oliwy) to oliwny ogród (sad) położony naprzeciw potoku Cedron. Jezus wraz z uczniami udaje się tam po wieczerzy. Pozostawia ich w ogrodzie, a sam oddala się nieco na modlitwę, zabierając ze sobą tylko Piotra i synów Zebedeusza (Jakuba i Jana). Mateusz bardzo mocno akcentuje smutek i trwogę Jezusa, co wskazuje na prawdziwe człowieczeństwo Jezusa. Nie tylko ma on ciało ludzkie, ale także ludzkie uczucia. Jak komentuje Jan Paweł II, „Słowa Ewangelisty: począł się smucić i odczuwać trwogę (Mt 26,37), jak też cały przebieg modlitwy w Ogrójcu, zdają się wskazywać nie tylko na lęk przed cierpieniem, ale również na ten inny - jakże znamienny dla człowieka - rodzaj lęku, który łączy się z poczuciem odpowiedzialności. Czyż człowiek nie jest tą szczególną istotą, której powołaniem jest wciąż przerastać siebie? Jezus Chrystus, Syn Człowieczy, objawia w swej modlitwie przed męką ów szczególny trud odpowiedzialności, jaka łączy się z podejmowaniem zadań, w których człowiek musi przerastać siebie” (Jan Paweł II, Komentarz do Ewangelii, Kraków 2011, s. 315). W wyrażeniu „smutna jest dusza moja aż do śmierci” (26,38) dusza oznacza osobę. Powodem smutku Jezusa może być opuszczenie przez uczniów, ale także świadomość bliskiej konieczności przyjęcia śmierci. Smutek Jezusa jest „do śmierci”, co może oznaczać intensywność tego uczucia. Jezus prosi uczniów, aby czuwali razem z Nim, a sam oddala się jeszcze bardziej. •Werset 39 przynosi słowa modlitwy Jezusa. Także one wskazują na Jego ludzką naturę. Prosi, aby Bóg, którego nazywa Ojcem (podobnie w 6,9) oddalił od Niego kielich, będący symbolem losu, który go czeka, a zatem śmierci na krzyżu. Jezus mówi: „jeśli to możliwe”, co nie oznacza zwątpienia w moc Boga, ale odnosi się do toczącego się planu Bożego. Prośba Jezusa ma jedno ważne zastrzeżenie: musi się wypełnić wola Boga, a nie Jego własna.: „nie moja, ale Twoja wola”. I to jest najważniejsze (paradygmatyczne) dla każdej modlitwy chrześcijańskiej. Kiedy prosimy Boga o różne rzeczy, które rozeznajemy jako dobre dla siebie w tym momencie, powinna nam zawsze towarzyszyć pragnienie, aby ostatecznie wypełniła się Jego wola. Jest to jednoczesne ze zgodą człowieka na bycie „niewysłuchanym”, byle tylko wypełnił się plan Boga. •Powracający Jezus zastaje śpiących uczniów, którzy nie byli w stanie czuwać nawet jednej godziny. Ponownie wzywa ich do czujności, gotowości, czuwania i modlitwy, aby nie ulec pokusom, bo „duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe” (26,41). Sentencja ta wskazuje na dwa aspekty człowieka: duch oznacza to, co bardziej szlachetne: uczucia, myśli, pragnienia; ciało zaś to osoba w jej konkretnym, ziemskim i przemijającym aspekcie. „Duch ochoczy” oznacza tutaj gotowość i pragnienie czynienia woli Boga, ciało natomiast słabość. Cielesność staje się czasem narzędziem szatana, który próbuje odwieść człowieka od pełnienia woli Boga, dlatego Jezus zaleca modlitwę, aby nie ulec pokusom szatańskim. •Kolejna modlitwa Jezusa koncentruje się na konieczności wypicia kielicha przygotowanego dla Jezusa, co jest jednoznaczne z cierpieniem i śmiercią krzyżową. Najważniejsze jest jednak, że w ten sposób wypełnia się wola Boga, której Jezus poddaje się całkowicie. Kiedy powraca do uczniów, znów zastaje ich śpiących. Mateusz tłumaczy to ich sennością. Nie ma wątpliwości, że zawiedli i rozczarowali ich Mistrza, który jednak nie robi im żadnych wymówek. •Trzecia wzmianka o modlitwie nie zawiera słów wypowiedzianych przez Jezusa. Ewangelista informuje tylko, że Jezus powtarzał to samo, co wcześniej. Po co zatem wzmiankuje o niej? Liczba trzy wskazuje na intensywność czynności, w tym przypadku, modlitwy Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. Kiedy powraca zapowiada śpiącym uczniom, że nadeszła godzina zbawienia, kiedy to zostanie wydany w ręce grzeszników. Polecenia Jezusa „wstańcie, chodźmy!” obejmuje także uczniów i nie jest wezwaniem do ucieczki, ale do wyjścia na spotkanie nadchodzących wydarzeń. Wyrażają one gotowość Jezusa do przyjęcia i przeżycia Jego decydującej godziny. To właśnie żarliwa i intensywna modlitwa uczyniła Go „czuwającym” oraz „gotowym”, aby wypełnić wolę Ojca. Wezwanie do takiej samej postawy jest skierowane także do Jego uczniów. Jezus zaprasza ich, aby poszli tą samą drogą. Ostanie zdanie zapowiada nadejście Judasza, co jest już przygotowaniem następnego opowiadania o Judaszowej zdradzie i pojmaniu Jezusa (26,47-56). Ojcowie Kościoła Wszystkie fragmenty pochodzą z T. Skibiński (red.), Ojcowie Kościoła komentują Biblię. Nowy Testament Ib, Ewangelia według św. Mateusza 14-28, Ząbki 2018, s. 254-265. CHLEB I WINO. Skoro została wypełniona Pascha typiczna i [Jezus] spożył z apostołami mięso baranka, bierze chleb, który umacnia serce człowieka, i przechodzi do prawdziwego sakramentu Paschy, aby jak w jego topicznej zapowiedzi uczynił kapłan Boga Najwyższego Melchizedek, ofiarując chleb i wino, tak samo teraz to uobecnił w prawdziwości swojego Ciała i Krwi. (Hieronim, Komentarz do Ewangelii według św. Mateusza IV 26,26-27). CIAŁO I KREW. Kiedy zdrajca Judasz już wyszedł, Zbawiciel objawił Jedenastu zbawczą tajemnicę. Chrystus był bardzo bliski chwil wyniesienia do nieba, aby ukazać się przed Ojcem w swym ciele. Aby jednak to ciało pozostawało z nami i aby zniszczona została wszelka władza upadku, dał nam swoje Ciało i swoją Krew. Bez obecności Chrystusa wybawienie od śmierci jest niemożliwe, a ludzkość jest niezdolna do uwolnienia się od grzechu, który towarzyszy nam w tym życiu. Chrystus żyje z nami w naszych duszach przez Ducha Świętego, a my stajemy się uczestnikami świętości, ludźmi nieba i nosicielami duchowego imienia. (Cyryl Jerozolimski, Komentarz do Ewangelii Mateusza 290). UDERZĘ PASTERZA. „Rzekł do nich [Jezus]: «Wszyscy zwątpicie we Mnie [tej nocy]»”. Następnie przypomina proroctwo: „Bo jest napisane: «Uderzę w pasterza, a rozproszą się owce [stada]»”, żeby ich nakłonić, żeby zawsze zważali na Pismo Święte; żeby okazać, iż będzie ukrzyżowany z woli Bożej; żeby na podstawie wszystkiego przekonać, iż nie jest przeciwny Staremu Testamentowi ani Bogu, o którym się tam mówi; że to, co się działo w Starym Przymierzu, było zrządzeniem Bożym i wszystkie wydarzenia dawno przepowiedzieli prorocy; żeby byli zupełnie bezpieczni względem przyszłych dóbr. Poucza ich, że wie, jacy byli uczniowie przed ukrzyżowaniem, a jacy będą po ukrzyżowaniu. Ci, którzy nie mogli pozostać w czasie ukrzyżowania, po Jego śmierci stali się mężni i twardsi niż diament. (Jan Chryzostom, Homilie na Ewangelię według św. Mateusza 82,2). JEŚLI TO MOŻLIWE. Mówiąc: „jeśli to możliwe” [Jezus] uwzględniał nie tylko moc Boga, lecz także Jego sprawiedliwość. Albowiem ze względu na moc Boga wszystko jest możliwe, czy to sprawiedliwe, czy to niesprawiedliwe, ze względu zaś na Jego sprawiedliwość – ponieważ jest nie tylko mocny, ale i sprawiedliwy – nie wszystko jest możliwe, lecz tylko to, co sprawiedliwe (Orygenes, Komentarz do Ewangelii według św. Mateusza 95). Kultura i sztuka (przygotował Jacek Wakuluk) Ostatnia Wieczerza – Juan de Juanes | Fot. Wikipedia Ustanowienie Eucharystii – Fra Angelico | Fot. Wikiart Cykl Eucharystyczny – mozaika z Soboru Mądrości Bożej w Kijowie | Fot. Wikipedia Ustanowienie Eucharystii – Sassetta (Stefano di Giovanni) | Fot. Wikipedia Ustanowienie Eucharystii – rzeźba z kościoła Calaca w Batangas na Filipinach | Fot. Wikipedia Jezus i Apostołowie w drodze z Wieczernika do Ogrodu Oliwnego – Płaskorzeźba z Kościoła Św. Piotra in Gallicantu w Jerozolimie | Fot. Wikipedia Mozaika z głównego ołtarza Kościoła Wszystkich Narodów w Jerozolimie. Zdjęcie prywatne Jezus w Ogrójcu – Heinrich Hofmann | Fot. Wikipedia Modlitwa w Ogrójcu – Andrea Mantegna | Fot. Wikipedia Motyw modlitwy w Ogrójcu - Fragment Poliptyku z Bazyliki San Zeno w Weronie – Andrea Mantegna | Fot. Życie i nauczanie Kościoła KKK 1374 Sposób obecności Chrystusa pod postaciami eucharystycznymi jest wyjątkowy. Stawia to Eucharystię ponad wszystkimi sakramentami i czyni z niej „jakby doskonałość życia duchowego i cel, do którego zmierzają wszystkie sakramenty” . W Najświętszym Sakramencie Eucharystii „są zawarte prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie Ciało i Krew wraz z duszą i Bóstwem Pana naszego Jezusa Chrystusa, a więc cały Chrystus”. „Ta obecność nazywa się «rzeczywistą» nie z racji wyłączności, jakby inne nie były «rzeczywiste», ale przede wszystkim dlatego, że jest substancjalna i przez nią uobecnia się cały Chrystus, Bóg i człowiek”. KKK 1403 Podczas Ostatniej Wieczerzy sam Pan zwrócił uwagę uczniów na spełnienie się Paschy w Królestwie Bożym: „Powiadam wam: Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w Królestwie Ojca mojego” (Mt 26, 29). Za każdym razem, gdy Kościół celebruje Eucharystię, przypomina sobie tę obietnicę, a jego wzrok kieruje się do Tego, „Który przychodzi” (Ap l, 4). Woła on w modlitwie o to przyjście Pana: „Maranatha!” (1 Kor 16, 22), „Przyjdź, Panie Jezu!” (Ap 22, 671 20); „Niech przyjdzie Twoja łaska, a przeminie ten świat!”. Refleksja i modlitwa Czy mam świadomość niezwykłego Daru, jakim jest Sakrament Ciała i Krwi Jezusa? On jest dla mnie! Czy chętnie i z wielką wdzięcznością uczestniczę w Eucharystii? Czy przyjmuję Jego Ciało jako pokarm umacniający mnie i Krew jako napój, który oczyszcza mnie z grzechów? Czy jestem przekonany, że potrzebuję Eucharystii jako lekarstwa i pokarmu gwarantującego mi życie wieczne w przyjaźni z Jezusem? Jak podchodzę do moich upadków, zdrad, wypierania się słowem i czynem przynależności do Jezusa i Jego Kościoła? Czy mam świadomość, że nigdy nie jest za późno, że zawsze można zacząć od nowa? Czy ufam na tyle Jezusowi, iż wiem, że moja słabość nie jest ani zaskoczeniem ani przeszkodą dla Jego nieskończonego miłosierdzia? Czy jestem odpowiedzialny za wypowiadane słowa? Czy moje codzienne czyny potwierdzają składane słownie deklaracje? Czy nie czuję się czasami lepszy od innych, będąc przekonany o własnej doskonałości? Jaka jest moja modlitwa? Czego najczęściej dotyczy? O co proszę Jezusa? Czy pragnę, aby wypełniła się wola Boga w moim życiu? Czy potrafię przyjąć także kielich (los), który jest trudny, wymagający i niekoniecznie zgodny z moimi oczekiwaniami? Czy modlitwa czyni mnie „czuwającym” i „gotowym”? Czy chcę „wstać i iść” z Jezusem, to znaczy uczestniczyć w Jego godzinie? Panie Jezu z Wieczernika, daj mi postawę wdzięczności oraz umiejętność ofiarowywania własnego życia Tobie i innym; Panie Jezu z drogi na Górę Oliwną, daj mi niezachwianą ufność w Twoje wielkie miłosierdzie i po każdym upadku pragnienie zaczynania od nowa; Panie Jezu z Ogrodu Oliwnego, daj mi gotowość pełnienia Twojej woli oraz naucz mnie żarliwej modlitwy, która chroni przed pokusami. Tobie chwała i cześć na wieki wieków. Amen. Lektura poszerzająca: A. Paciorek, Ewangelia według świętego Mateusza. Rozdziały 14-28, Częstochowa 2008, s. 558-581. R. Pietkiewicz, Biblijne przekazy o ustanowieniu Eucharystii. Studium egzegetyczno-teologiczne, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 17(2009)2, s. 77-91. Wroclawski_Przeglad ( Henryk Witczyk, Pascha Jezusa odpowiedzią Boga na grzech świata. Eschatologiczna Ofiara Ekspiacji i Nowego Przymierza, Wydawnictwo KUL, Lublin 2002. Opracował: ks. dr hab. Paweł Podeszwa
Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane. Podobnie po wieczerzy wziął kielich * i ponownie dzięki Tobie składając,* podał swoim uczniom, mówiąc: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana
KIELICH: , "BIERZCIE I PIJCIE Z TEGO WSZYSCY", WINO, "TO JEST MOJA KREW", HOSTIA: , "TO JEST CIAŁO MOJE", CHLEB, "BIERZCIE I JEDZCIE Z TEGO WSZYSCY", Ranking Ta tablica wyników jest obecnie prywatna. Kliknij przycisk Udostępnij, aby ją upublicznić. Ta tablica wyników została wyłączona przez właściciela zasobu. Ta tablica wyników została wyłączona, ponieważ Twoje opcje różnią się od opcji właściciela zasobu. Wymagane logowanie Opcje Zmień szablon Materiały interaktywne Więcej formatów pojawi się w czasie gry w ćwiczenie. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę. Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane. Chrześcijanie udający się na Mszę Świętą niekiedy powiadają, że "idą do kościoła", by zaznaczyć swój udział w sprawowanej Eucharystii , która stanowi centralny punkt urzeczywistniania się Kościoła. Podczas jej sprawowania wspólnota chrześcijan najpełniej uświadamia sobie, skąd pochodzi, gdzie się znajduje i dokąd zmierza. Wobec tak wielkiego znaczenia Eucharystii dla życia religijnego nie może dziwić, że Kościół pod grzechem zobowiązuje wierzących, którzy nie mają żadnych przeszkód, do brania w niej udziału w każdą niedzielę i nakazane święta kościelne. Dlaczego Msza Święta jest tak ważna? Dlaczego nazywamy ją "centrum życia Kościoła"? Uobecnianie daru zbawienia Kościół wyjaśniając czym jest Eucharystia przypomina najpierw, że ustanowił ją Chrystus w Wielki Czwartek podczas spożywania z uczniami Ostatniej Wieczerzy. Samą zaś Eucharystię nazywa Ofiarą Ciała i Krwi Pana Jezusa, którą On ustanowił, aby w niej całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak powierzyć Kościołowi pamiątkę swej Męki i Zmartwychwstania. Jest ona znakiem jedności, więzią miłości, ucztą paschalną, podczas której przyjmujemy Chrystusa, a duszę napełniamy łaską i otrzymujemy zadatek przyszłej chwały. Więcej na temat Katechizmu Kościoła Katolickiego w dziale "Pytania o wiarę" - tutaj Wielkość ustanowionego przez Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy sakramentu Eucharystii wyrażają nazwy, ukazujące jego szczególne aspekty. Do najczęściej używanych nazw tego sakramentu należą: Eucharystia, Msza Święta, Wieczerza Pańska, Łamanie Chleba, Zgromadzenie Pana, Najświętsza Ofiara, święta i Boska liturgia, święte Tajemnice, Najświętszy Sakrament ołtarza, Komunia Święta. Nazwy te pokazują, że tworzy ona Kościół, wyrażając jedność wierzących z Bogiem i między sobą. Sakrament Eucharystii był zapowiadany już w Starym Testamencie w sprawowanej przez lud Boży Starego Przymierza uczcie paschalnej. Swą zapowiedź ustanowienia tego sakramentu Jezus spełnił podczas spożywania z Apostołami uczty paschalnej w czasie Ostatniej Wieczerzy. Sposób ustanowienia tego sakramentu jest przypominany przez przewodniczącego każdego zgromadzenia eucharystycznego. Zostaje w nim podkreślane , że Jezus wziął w swoje ręce chleb, łamał go "i rozdawał swoim uczniom, mówiąc: «Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane»". Następnie wziął w swoje ręce kielich z winem, który "podał swoim uczniom, mówiąc: «Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę»". Słowa te powtarzane podczas każdej Mszy Świętej ukazują myślenie Jezusa o człowieku. Kościół wierzy, że Chrystus, który ustanowił Eucharystię, jest też w sposób wyjątkowy i niepowtarzalny w niej obecny. Naucza też, że jest obecny prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie: z Ciałem i Krwią, wraz z duszą i Bóstwem. Jest w niej obecny w sposób sakramentalny, to jest pod postaciami eucharystycznymi chleba i wina, cały Chrystus: Bóg i człowiek, tak długo, jak długo trwają same postacie eucharystyczne. Dlatego też nie tylko zachęca wierzących do uczestniczenia w Mszy Świętej i przyjmowania Komunii Świętej, ale też z wiarą zanosi Chrystusa obecnego w Hostii - w Najświętszym Sakramencie - chorym i innym osobom pozbawionym możliwości udziału we Mszy Świętej. Co więcej, zobowiązuje wierzących do tego, by przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przystąpili do Stołu Pańskiego. Pragnący przyjąć Komunię Świętą w pełni powinni uczestniczyć w życiu Kościoła oraz znajdować się w stanie łaski, to znaczy żyć bez świadomości popełnionego grzechu ciężkiego. W przeciwnym razie przed przyjęciem Ciała Pańskiego mają obowiązek przystąpienia do sakramentu pojednania. Tajemnica celebrowanej Eucharystii Wypełniając polecenie Jezusa powtarzania tego, co On uczynił w Wieczerniku, Kościół celebruje w Eucharystii pamiątkę Jego ofiary złożonej Ojcu na krzyżu. Łączy też ze składaną Ojcu ofiarą Jezusa to, co sam Ojciec dał ludzkości: dary Jego stworzenia, chleb i wino, które mocą Ducha Świętego i słów Chrystusa stają się Ciałem i Krwią Chrystusa. W tak sprawowanej Eucharystii Chrystus w sposób tajemniczy rzeczywiście jest obecny w znakach chleba i wina. Na tej też podstawie Kościół rozumie Eucharystię jako: • dziękczynienie i uwielbienie Ojca; • pamiątkę ofiary Chrystusa i Jego Ciała; • obecność Chrystusa dzięki mocy Jego słowa i Jego Ducha. Gest Jezusa uczyniony w Wieczerniku wskazuje na Jego pragnienie, by ofiarować siebie Bogu Ojcu z wdzięczności za to, że w Jego osobie i Jego posłaniu stało się możliwe zbawienie ludzi. Jezus przekazał też uczniom polecenie, aby Jego wdzięczność oraz ofiara złożona Ojcu za zbawienie świata były kontynuowane w postaci widzialnego znaku, wyrażającego tajemnice chleba przemienianego w Jego Ciało oraz wina przemienianego w Jego Krew. Tak rozumiejąc Eucharystię Kościół wierzy, że przez jej sprawowanie uobecnia misterium paschalne Chrystusa - Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie, przez które rzeczywiście ludzkość dostąpiła wyzwolenia z mocy szatana i uzyskała dostęp do życia z Bogiem przez całą wieczność. Eucharystia staje się ośrodkiem życia religijnego chrześcijan ze względu na wielkość działania Boga. W Eucharystii prawdziwie obecny jest i udziela daru zbawienia Pan i Założyciel Kościoła - Jezus Chrystus. To za Jego pośrednictwem wierzący uczestniczą w nowym i wiecznym przymierzu Boga z ludźmi, a nadto stają się jednym, zjednoczonym z Chrystusem ludem Bożym - Kościołem. W końcu przez sprawowanie Eucharystii wierzący mają już teraz dostęp do Boga i udział w życiu wiecznym. To Jezus Chrystus podczas sprawowania Eucharystii uświęca świat i człowieka udzielanym mu Bożym życiem. Szczytem życia religijnego jest ona także że należny Bogu Ojcu kultu składa Jezus Chrystus - Syn Boży mocą Ducha Świętego w łączności założonym przez siebie Kościołem. Należny Bogu kult oddawany jest przez wierzących zarówno podczas sprawowania Eucharystii, jak poza nią na przykład podczas publicznej adoracji wystawionej Hostii. Ochrzczony rozumiejąc i uznając wielość Bożego daru, którego Jezus Chrystus udziela swojemu Kościołowi, a za jego pośrednictwem wszystkim ludziom, poszukuje sposobów najlepszego uczestniczenia w ofierze eucharystycznej. Chrześcijanie pamiętając o wielkich dziełach Boga gromadzą się na Eucharystii, aby z wdzięcznością je wspominać i opowiadać o nich innym. Jest ona wielkim podziękowaniem Bogu za wszystko, co przez Jezusa Chrystusa uczynił dla całej ludzkości. Dlatego owocne uczestniczenie w ofierze eucharystycznej ma miejsce wówczas, gdy wierzący rozumiejąc, że w Eucharystii ofiara Chrystusa staje się także ofiarą członków Kościoła, łączy z nią swoje ofiary przynoszone w darze Bogu. Darami takimi są uwielbienie Boga, znoszone cierpienia, modlitwa czy praca. Ważne jest także i to, by nie zapominać składania takich ofiar w intencjach wynagrodzenie za grzechy żywych i umarłych, a także by prosić podczas jej składaniu o dary potrzebne dla życia duchowego i doczesnego. W rozważaniach nad darem Eucharystii oraz jej znaczeniu dla życia wierzących warto zastanowić się, dlaczego z wielką odpowiedzialnością powinniśmy korzystać z tego daru? Dlaczego bez powodów nie można zwalniać się z obowiązku udziału w niedzielnej i świątecznej Eucharystii? Słowniczek najważniejszych pojęć Eucharystia (grec. = dziękczynienie): Określenie całej Mszy Świętej. W znaczeniu węższym określenie to odnosi się do drugiej częścią Mszy Świętej, której punkt centralny stanowi wielka modlitwa eucharystyczna (modlitwa dziękczynna za Boże dzieło "przez Chrystusa, naszego Pana"). Jest to także określenie konsekrowanego chleba, który podczas Mszy Świętej jest przyjmowany i czczony. Pascha: Święto żydowskie na "pamiątkę" uwolnienia z niewoli egipskiej, obchodzone w czasie wiosennej pełni księżyca. Podczas uczty żydowskiej ojciec rodziny dzieli chleb - tak uczynił również Jezus w czasie Ostatniej Wieczerzy. W Kościele pierwotnym określano tym mianem prawdopodobnie całą Mszę Świętą (Dz 2, 42). W języku Kościoła katolickiego przemianę chleba w Ciało Chrystusa i wina w Jego krew nazywamy konsekracją - przeistoczeniem. Pomimo wielu prób uznania za przenośnię słów Jezusa: "To jest Ciało moje", "To jest Krew moja" wyrażenie to oznacza, że podczas Mszy Świętej na mocy słów Jezusa i na mocy Jego polecenia, chleb i wino przemieniają się w Jego Ciało i Krew, nie zmieniając swej widzialnej postaci. Sobór trydencki (1545—1563) stwierdza, że w "sakramencie świętej Eucharystii, po konsekracji chleba i wina, Pan nasz Jezus Chrystus, prawdziwy Bóg i prawdziwy Człowiek, prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie znajduje się pod postacią owych widzialnych rzeczywistości". Ofiara: Słowo pochodzenia łac. offerre = nieść naprzeciw, przynieść, dawać. W e wszystkich prawie religiach ludzie poprzez ofiarę dają wyraz swej zależności od Boga (lub bogów) i potwierdzają, że wszystko Jemu (im) zawdzięczają. Symbolicznie oddają jedną część tego, co posiadają (przez spalenie, zniszczenie albo rozdanie). W Starym Testamencie ofiary odgrywały ważną rolę. Nowy Testament mówi tylko o jednej jedynej ofierze Jezusa, który na krzyżu ofiaruje swe życie. Tę gotowość do ofiary objawił Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy w słowach i gestach łamania chleba i rozdawania wina. Sobór watykański II (1963) powiada: "Zbawiciel nasz podczas Ostatniej Wieczerzy (...) ustanowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy Kościołowi powierzyć pamiątkę swej Męki i Zmartwychwstania" (KL, 47). Kult: Nabożeństwo. Wszystkie formy oddawania czci Bogu albo świętym, np. modlitwy, pieśni, uroczystości. BIERZCIE I JEDZCIE Z TEGO WSZYSCY: TO JEST BOWIEM CIAŁO MOJE, KTÓRE ZA WAS BĘDZIE WYDANE. Podobnie po wieczerzy wziął kielich i ponownie dzięki Tobie składając, podał swoim uczniom, mówiąc: BIERZCIE I PIJCIE Z NIEGO WSZYSCY: TO JEST BOWIEM KIELICH KRWI MOJEJ NOWEGO I WIECZNEGO PRZYMIERZA, polski arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński angielski Synonimy arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński ukraiński Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń wulgarnych. Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń potocznych. take and Take this and take it and Bierzcie i jedzcie mój czas - niech on będzie do waszej dyspozycji. Take and eat my time, may it be at your disposal... Tak jak dziś Kościół wręcza ludziom tę księgę wiary, mówiąc: Bierzcie i czytajcie. Like today the Church gives people this book of faith, saying 'Take and read it'. Tak samo dal im wino, mówiąc: «Bierzcie i pijcie, to jest Krew moja» (1 Cor. 11, 24-25). In the same way he gave them the wine, saying: "Take this and drink from it: this is the cup of my Blood". Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich krwi Mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. Take this and drink it for it is my blood, the new testament to be spilt for you and for all men in forgiveness of all sin. Książka + Coin Giełda: Bierzcie i zostawić co kiedykolwiek chcesz Book + Coin Exchange: Take and leave what ever you want Pewnego dnia wszedł do kościoła w czasie Mszy św. i usłyszał słowa: "Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje". One day he entered a church during Mass and heard 'Take and eat it, this is my Body'. Bierzcie i niczego sobie nie odmawiaj! Przetłumacz Aplikacja mobilna "Bierzcie i Wake" szybko i po prostu napić się kawy, a nie trzeba już stać w długich kolejkach w godzinach porannych. Mobile application "Take and Wake" will quickly and simply enjoy a coffee, and you no longer have to stand in long lines in the morning. Bierzcie i jedzcie moje zdolności, moją umiejętność (...), me serce - niech swą miłością rozgrzewa i rozjaśnia życie wasze (...). Take and eat my abilities, my talents... my heart, so that with his love he may warm and brighten your life... Na zasadzie "bierzcie i kręćcie", nie ważne czym, jak mówi sławny operator Pan Sławomir Idziak. Using the "take and shoot" principle, no matter what, says the famous operator Mr. Slawomir Idziak. W pewnym sensie kapłan powinien uczyć się wypowiadać je również w odniesieniu do siebie, w prawdzie i z wielkodusznością: «bierzcie i jedzcie». In a certain sense, when he says the words: "take and eat", the priest must learn to apply them also to himself, and to speak them with truth and generosity. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy. Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy. Bierzcie i pijcie z tego wszyscy. Podał go swoim uczniom mówiąc: Bierzcie i jedzcie. And he handed it to his disciples, and he said, take this... and eat. "Bierzcie i pijcie z niego wszyscy" I Pan powiedział: Bierzcie i jedzcie. And the Lord said, "Take, eat," "Bierzcie i pijcie, to jest bowiem kielich Krwi mojej". Bierzcie i dzielcie się, poddajcie się Jego woli, miłości i opiece. "Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy... to jest Ciało moje, które za was będzie wydane". "Take this, all of you, and eat of it..." "for this is my body, which will be given up for you." Nie znaleziono wyników dla tego znaczenia. Wyniki: 38. Pasujących: 38. Czas odpowiedzi: 127 ms. Documents Rozwiązania dla firm Koniugacja Synonimy Korektor Informacje o nas i pomoc Wykaz słów: 1-300, 301-600, 601-900Wykaz zwrotów: 1-400, 401-800, 801-1200Wykaz wyrażeń: 1-400, 401-800, 801-1200 Wielki Czwartek mówi nam o Ostatniej Wieczerzy, kiedy Jezus podając chleb apostołom, powiedział: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje”, a podając kielich z winem, oznajmił: „Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów” – czytamy w Ewangelii św. Mateusza. Św.
Ewangelia Mateusza 26:26-28 PBGA gdy oni jedli, wziąwszy Jezus chleb, a pobłogosławiwszy łamał, i dał uczniom i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje. A wziąwszy kielich i podziękowawszy, dał im, mówiąc: Pijcie z tego wszyscy; Albowiem to jest krew moja nowego testamentu, która się za wielu wylewa na odpuszczenie Biblia GdańskaPodziel sięCzytaj cały rozdział
Zdaje sobie sprawę z tego, że lubił w nich nie to, co trzeba – rytuały i tradycje, celebrę i bufonadę, za które osoby postronne winiły Kościół. Uwielbiał formę, a nie istotę. Chleb Wielki Czwartek jest świętem chrześcijańskim, które rozpoczyna Triduum Paschalne. Wielki Czwartek to wyjątkowy dzień dla wszystkich chrześcijan, upamiętniający kluczowe wydarzenia z życia Chrystusa: Ostatnią Wieczerzę z Apostołami, ustanowienie sakramentów Eucharystii i Kapłaństwa. Wielkanoc Fot. Tomasz Stańczak / Agencja Fot. Tomasz Stańczak / Agencja Gazeta Ostatnia Wieczerza była pewnego rodzaju pożegnaniem Jezusa z Apostołami, ale też wyjątkowym momentem religijnym: to wtedy Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament jako Ofiarę i Komunię oraz nakazał apostołom czynienie tego, co on. Stało się tak ze słowami "Bierzcie i jedzcie z Tego wszyscy: to jest bowiem ciało moje, które za was będzie wydane" (Mt 26,26; Mk 14,22; Łk 22,19; 1Kor 11,24), Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę (Mt 26,27-28; Mk 14,24; Łk 22,20; 1Kor 11,25), a następnie To czyńcie na moją pamiątkę . Wielki Czwartek jest 3 dni przed Wielkanocą, nie ma ustalonej stałej daty, jest świętem ruchomym, może wypaść między 19 marca a 22 kwietnia. Tego dnia wieczorem odprawiana jest specjalna uroczysta msza, zwana Mszą Wieczerzy Pańskiej (Missa in Coena Domini). W części kościołów tego dnia podtrzymywana jest tradycja obmycia nóg dwunastu mężczyznom, na pamiątkę tego jak Jezus umył nogi swoim dwunastu Apostołom. Po zakończeniu Mszy Wieczerzy Pańskiej następuje przeniesienie Najświętszego Sakramentu do tak zwanej Ciemnicy , czyli kaplicy adoracji. Z ołtarza zostają też zdjęte świece, krzyż, mszał i obrusy. Te tradycje symbolizują wydarzenia jakich doświadczył Chrystus: uwięzienie Jezusa i zabranie jego szat. Wielki Czwartek był czasem traktowany jako dzień pojednania z pokutnikami, dlatego grzesznicy mogli na nowo zostać przyjęci do wspólnoty Kościoła. Na polskiej wsi istnieją tradycje bezpośrednio związane z Wielkim Czwartkiem, takie jak ciąganie po wsi drewnianego koguta na sznurku wśród śpiewów o męce Pańskiej, czy topienie kukły Judasza zrobionej ze słomy i szmat. Kukła Judasza czasami miała dodatkowo przywiązane zawiniątko z potłuczonym szkłem, które miało symbolizować trzydzieści srebrników. Czasami kukłę zrzucano z kościelnej wieży albo palono. W niektórych rejonach Polski młodzi mężczyźni biegali po wsi robiąc hałas klekotkami i grzechotkami, żeby przepędzić diabła. Dziewczęta tego dnia zbierały w lesie lubczyk i kąpały się w lodowatej wodzie. Od Wielkiego Czwartku aż do Wielkiej Soboty odradzano ciężką pracę. Słowianie wierzyli, że Wielki Czwartek jest dniem, w którym dusze zmarłych zstępują z nieba, więc rodziny i bliscy spotykali się wtedy na grobach zmarłych ze specjalnym przysmakiem zwanym perepiczki . Tego dnia nie wolno było piec chleba, bo według wierzeń w piecach mieszkały dusze zmarłych i tak zwane ubożęta opiekujące się domem, więc trzeba było się wstrzymać od palenia w piecu, żeby ich nie skrzywdzić. Inne zwyczaje są jeszcze trudniejsze do wytłumaczenia - nie wiadomo, dlaczego tego dnia dobrze było siać len i jęczmień, ale nie powinno się zmieniać pościeli.
bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest bowiem, ciaŁo moje, ktÓre, za was bĘdzie wydane, bierzcie i pijcie, z niego wszyscy, to jest bowiem , kielich krwi mojej, nowego i wiecznego przymierza, ktÓra za was , i za wielu, bĘdzie wylana na odpuszczenie grzechÓw, to czyŃcie na mojĄ pamiĄtkĘ.

polski arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński niemiecki Synonimy arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński ukraiński Sugestie: pić Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń wulgarnych. Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń potocznych. trinkttrinken Sie trinket trink Meiden Sie einheimisches Dla waszego dobra jedzcie i pijcie powoli. Alle versorgt, Sir. Männer, esst und trinkt langsam. Jedzcie, pijcie, bawcie się. Esst, trinkt, seid fröhlich. Więc w przyszłości pijcie swoje wino z zamkniętymi oczami. Also trinken Sie Ihren Wein in Zukunft blind. Jedzcie i pijcie tak naturalnie, jak to tylko możliwe. Essen und trinken Sie so natürlich wie möglich. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, to jest kielich krwi mojej. Nehmet und trinket, denn dies ist mein Blut, das für euch vergossen wurde. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego Przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. Słowa te są zapisane - w wersjach zasadniczo zbieżnych - przez Ewangelistów i przez św. Pawła. Nehmet und trinket alle daraus: Das ist der Kelch des neuen und ewigen Bundes, mein Blut, das für euch und für alle vergossen wird zur Vergebung der Sünden. Panowie, nie pijcie tej kawy. Wartet, trinkt den Kaffee nicht. Siedźcie sobie razem i pijcie herbatę z odchodów. Setzt euch gemütlich zusammen und trinkt Exkrementen-Tee. A więc jedźcie, pijcie i radujcie się, a jutro proponuję wam małe wilcze łowy. Also esst, trinkt und seid fröhlich, und für morgen schlage ich vor, macht ihr selbst eine kleine Wolfsjagd. Jedzcie, pijcie i radujcie się. I nie pijcie wody z kranu, chyba że chcecie spędzić wakacje w pokoju. Und trinkt kein Leitungswasser, sofern ihr nicht euren Urlaub in euren Hotelzimmern verbringen wollt. Bawcie się dobrze, zostańcie, pijcie i miłej zabawy. Genießt es, trinkt, habt einen schönen Abend. Tak, proszę bardzo, pijcie. Wejdźcie, pijcie, bawcie się. 'Bierzcie... 'i pijcie z tego wszyscy. Nehmt dies... und trinkt davon. = Świętujcie, tańczcie i pijcie z mną! Feiert, tanzt und trinkt mit mir! Wypływamy o świcie więc nie pijcie za dużo. Wir segeln in aller Frühe los, also trinkt nicht so viel. W miarę możliwości jedzcie naturalną, organiczną żywność, pijcie czystą wodę, utrzymujcie wasz umysł czystym i unikajcie tego, co odciąga was ze ścieżki Światła. Esst möglichst naturbelassene Lebensmittel, trinkt sauberes Wasser, haltet euren Geist rein, vermeidet die Ablenkungen, die gezielt platziert sind, um euch von dem Weg im Licht abzubringen. Prosze, pijcie chlopaki, my musimy isc na sniadanie. Spreng schön. So, trinkt, meine Kleinen. Po prosu jedzcie, pijcie i ozdabiajcie śpioszki. Esst, trinkt und verziert noch ganz viele Bodys. Nie znaleziono wyników dla tego znaczenia. Wyniki: 114. Pasujących: 114. Czas odpowiedzi: 105 ms. Documents Rozwiązania dla firm Koniugacja Synonimy Korektor Informacje o nas i pomoc Wykaz słów: 1-300, 301-600, 601-900Wykaz zwrotów: 1-400, 401-800, 801-1200Wykaz wyrażeń: 1-400, 401-800, 801-1200

26 A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: «Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje». 27 Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: «Pijcie z niego wszyscy, 28 bo to jest moja Krew Przymierza*, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. 29 Lecz powiadam wam: Odtąd nie będę

KonsekracjaPrzed Soborem Watykańskim II słowo to odnosiło się do wielu celebracji liturgicznych i miało bardzo szerokie znaczenie. Konsekracją nazywano moment przeistoczenia w czasie Mszy świętej. Przy święceniach kapłańskich mówiono o konsekracji biskupa i prezbitera. Używano tego terminu w liturgii poświęcenia nowego kościoła i ołtarza oraz w przypadku składania wieczystego ślubu dziewictwa. W odnowionej po Soborze Watykańskim II liturgii pojęcie to zostało zarezerwowane przede wszystkim do Eucharystii. Konsekracją nazywa się moment, w którym chleb przemienia się w Ciało Chrystusa a wina w Jego Krew. Dokonuje się to w czasie wypowiadania słów konsekracji: „Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane oraz Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę”. Słowa konsekracji są częścią Modlitwy Eucharystycznej, która jest modlitwą dziękczynienia i uświęcenia. Przy słowach konsekracji nie chodzi tylko o proste odczytanie wypowiedzianych przez Chrystusa słów, o informację, opowiadanie, czy historyczne objaśnienie. Chrystus nie polecił opowiadać, podawać relację, lecz czynić. Słowa konsekracji są uobecnieniem zbawczego czynu Chrystusa. Terminu konsekracja używa się także w przypadku składania wieczystego ślubu dziewictwa. Kobieta składająca ślub dziewictwa staje się konsekrowaną, czyli całkowicie poświęconą Bogu. Konsekracja jest odpowiedzią i działaniem Boga na pozytywną decyzję człowieka, aby żyć w całkowitym oddaniu się Jemu i Kościołowi. Pojecie konsekracja zarezerwowane jest dziś tylko dla Eucharystii i osób, a zwłaszcza dla dziewic poświęcających całkowicie swoje życie Bogu. Używa się także tego pojęcia w odniesieniu do oleju krzyżma świętego, który zanim będzie używany w liturgii, musi być konsekrowany podczas Mszy krzyżma świetego, celebrowanej w Wielki Czwartek czyli dobrze czynić, dobrze mówić i dobrze życzyć. Pojęcie to oznacza życzenie lub uzyskanie specjalnej przychylności Bożej dla jednostki lub wspólnoty poprzez odpowiednie słowa lub symboliczne gesty sakralne. Błogosławieństwo jest przede wszystkim darem pochodzącym od Boga i danym człowiekowi lub rzeczy. W błogosławieństwach wierni uwielbiają Boga za Jego dary i dobrodziejstwa i równocześnie proszą o Jego łaskę, której źródłem i początkiem jest misterium paschalne. Posiąść błogosławieństwo to uczestniczyć w dobrach nadprzyrodzonych, które niesie ze sobą Królestwo Boże przyniesione przez Jezusa Chrystusa. Błogosławieństwa ustanowione przez Kościół są widzialnymi znakami, przez które wyraża się i w sposób właściwy poszczególnym znakom urzeczywistnia uświęcenie ludzi w Chrystusie oraz uwielbienie Boga, które stanowią cel, do jakiego zmierzają wszystkie inne dzieła Kościoła. W liturgii błogosławieństwo jest słowną formułą połączoną z gestem lub znakiem liturgicznym (znak krzyża uczyniony ręką, pokropienie wodą święconą, okadzenie) i zawierającą prośbę o uświęcające działanie i użyczenie dobrodziejstw Boga. Kościół błogosławi ludzi oraz rzeczy i miejsca związane z ludzką działalnością, życiem liturgicznym i osobistą pobożnością. Zawsze jednak ma na uwadze ludzi, którzy tymi rzeczami się posługują i działają w tych miejscach. Błogosławieństwo może także wypraszać dla ludzi określone dobra duchowe lub materialne. Do najczęściej używanych błogosławieństw zaliczamy błogosławieństwo udzielane w czasie Mszy świętej, błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem, błogosławieństwo osób (np. błogosławieństwo rodzin, małżonków, dzieci, chorych, pielgrzymów, itp.) i błogosławieństwo rzeczy (np. błogosławieństwo domów, kaplic, ognia, wody chrzcielnej, potraw w Wielką Sobotę, szat i przedmiotów liturgicznych, dzwonów, medalików, różańca, itp.)Poświęcenie — DedykacjaSłowa te określają obrzędy kościelne związane z oddaniem do użytku ściśle liturgicznego nowego kościoła lub ołtarza. W roku 1977 została wydana nowa księga liturgiczna zatytułowana „Ordo dedicationis ecclesiae et altaris” (w języku polskim tytuł księgi brzmi: „Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza”), zawierająca uroczyste poświęcenie (dedykowanie, przekazanie) nowo wybudowanego kościoła i ołtarza do celów liturgicznych, czyli do celebracji Eucharystii, innych sakramentów oraz nabożeństw liturgicznych. Łacińskie słowo „dedicatio”, które zostało przetłumaczone na język polski jako „poświęcenie”, oznacza wyłączenie określonego miejsca od codziennego użytku i oddanie go na własność tylko i wyłącznie kościelne oddawane były do użytku liturgicznego zawsze w sposób bardzo uroczysty. Najważniejszą częścią obrzędów była i jest Eucharystia. Nowe „Obrzędy” podkreślają, że jest ona najbardziej istotna i jedynie konieczna w poświęceniu kościoła i ołtarza. Pozostałe obrzędy, czyli pokropienie wodą święconą, namaszczenie ścian kościoła i ołtarza, okadzenia i zapalenie świateł są wymownymi symbolami, ukazującymi przeznaczenie i znaczenie kościoła i ołtarza. Modlitwa poświęcenia najpierw sławi Kościół jako nowy Lud Boży i Oblubienicę Chrystusa, a następnie prosi, aby nowy budynek jako miejsce kultu było święte, by stało się domem modlitwy, a ołtarz Stołem Pana oraz miejscem uwielbienia i poświęcenia (dedykacji) kościoła i ołtarza odnosi się do kościołów nowych lub całkowicie odnowionych i zaadoptowanych tylko i wyłącznie do potrzeb kultu Bożego. Natomiast w przypadku kaplicy, prywatnego oratorium, ołtarza przenośnego, czyli niestałego stosuje się tylko obrzęd pobłogosławienia. W tym przypadku miejsce przeznaczone do kultu ma charakter tymczasowy i kiedyś może być zlikwidowane. Właśnie tymczasowość nie pozwala, aby te miejsca i przedmioty poświęcać (dedykować) całkowicie i na zawsze Bogu. Tekst pochodzi z książki ks. prof. Dariusza Kwiatkowskiego,Zaczerpnąć ze źródła wody życia. W świecie liturgicznych znaków, Kalisz 2007 Kancelaria parafialna: Pn-Pt | 1630 – 1730PolecamyParafia

Jedzcie, pijcie, a po stołach (rzygajcie)! Jest trzecia w nocy. Opis: do Paździocha. Jeszcze jeden numer taki, a wypruję z pana flaki, panie Edziu! Opis: do listonosza. Źródło: odc. 1, Umarł odbiornik, niech żyje odbiornik! Jeszcze Polska nie zginęła. Tyrtum-pyrtum. Źródło: odc. 184, Tyrtum pyrtum! Jezus cię kocha. Opis: do Haliny.
"Wieczerza" Autor: Tatiana Jachyra Wydawnictwo: Akurat Data wydania: 19 marca 2014 Liczba stron: 368 Moja ocena: 7/10, czyli bardzo dobra Tatiana Jachyra - kobieta - fotograf z pasją, niespożytą energią i poczuciem humoru, obdarzona umiejętnością bezbłędnego wyczucia osobowości i fotografowanego "obiektu". Od 2004 roku mieszka i pracuje w Warszawie. W 2009 roku odbyła się jej autorska wystawa "Gwiazdy w obiektywie...". Pasjonuje się historią średniowiecza, wszystkim co symboliczne i mistyczne. Uwielbia dobre kino, cynizm Woody'ego Allena, powieści Maxime Chattama, Jonathana Carrolla, Stephena Kinga, Artura Perez-Reverte i mroczne historie Edgara Allana Poe. W 2011 roku miała miejsce premiera jej debiutanckiego tomiku wierszy Historie pisane nocą, rok później opublikowała kolejny zbiór poezji pt. Bezsenny. * "Wieczerza" to opowieść o piątce bohaterów. Dwóch kobietach i trzech mężczyznach. Każdy z nich z osobna czegoś szuka, czegoś pożąda, o czymś marzy. Są to zachcianki, pobudki, które nie pozwalają im spać po nocach, nie odpuszczają nawet na chwilę. Obsesje, które przesłaniają im życie. Joanna Gajewska zakochała się. Zaszła w ciążę. Decyduje się przeprowadzić z Krakowa do Warszawy wspólnie ze swoim narzeczonym Matuszem. To tu powoli przyzwyczaja się do nowego życia choć bardzo brakuje jej pracy. Czuje się osamotniona w tym wielkim mieście, bo jej luby podobnie jak ona jest fotografem i na okrągło jest w rozjazdach. Jest wszędzie tam, gdzie coś się dzieje. Młodzi szykują się do ślubu. Ułożony dokładny plan psuje pojawienie się na ich drodze ginekologa Dawida Czestera... Lekarz ma ściśle uporządkowane życie, brakuje mu tylko ukochanej kobiety przy boku. W chwili, gdy ją ujrzał wiedział, że to jest ta jedyna. Zaczyna ją obsesyjnie podglądać. W jego głowie kiełkują obrazy związane z ich wspólną przyszłością. Tylko on, ona i dziecko. W świecie, który stworzył według własnych zasad. Nikt, nie będzie w stanie mu przeszkodzić... "Ja mam już w sobie antidotum. Od lat czyni mnie nietykalnym. Dzięki niemu byłem w stanie stworzyć własny kodeks postępowania. Jedyny właściwy i niepodlegający dyskusji ani ocenie."** Yasmine - striptizerka i pani do towarzystwa. Przeszłość głęboko odbija się na jej dotychczasowym życiu. Dręczą ją koszmary... Nie potrafi pokochać żadnego mężczyzny. Każdego z nich traktuje przedmiotowo. Czy pojawienie się na jej drodze księdza zmieni jej podejście, odmieni ją, rozgrzeszy... Czy będzie w stanie się zakochać? A może to tylko pozory sprytnie zaplanowanej gry, którą toczą oboje od kilkunastu lat... Tomasz, wybraniec Boga. Głosi Jego słowo. Słucha i rozgrzesza wiernych. Ale pojawia się pytanie, czy na pewno jest takim człowiekiem, jakim widzą go inni? Czy nie jest większym grzesznikiem od nich wszystkich razem wziętych? Czy wykorzystując swoją władzę, spełnia wszystkie swoje zachcianki, boleśnie krzywdząc innych? Czy to on skrywa najbardziej mroczny sekret? Ta piątka oraz ich losy są dość charakterystyczne. Ich życie tworzy powieść bardzo odważną, kontrowersyjną. Niektórych czytelników może zbulwersować, zniesmaczyć. Innych zaskoczy, ale nikt nie przejdzie obok tej historii obojętnie. Mocno nadszarpnie Wasze emocje. Żądza, wina, kara, zemsta, pożądanie, brak poczucia moralności... Łamanie przez ludzi świętości. Do czego są zdolni, aby zdobyć to czego najbardziej pragną? To co wydaje się nam sprawiedliwe, dobre i piękne w tej powieści może okazać się złe. Autorka ukazuje najbardziej mroczną naturę ludzką. W niektórych momentach przekracza granicę dobrego smaku. Okrucieństwo uderza w czytelnika! To pierwotne instynkty rządzą bohaterami. Nie potrafią ich ujarzmić. Dlaczego? Czy to trudne dzieciństwo będzie odbijało się na ich zachowaniu? Czy to ono stało się przyczyną tego, że stali się amoralni? Czy to dlatego stali się socjopatami, którym wszystko uchodzi na sucho? Książka podzielona jest na rozdziały. Poznajemy w nich skrywane przed światem intymne myśli i pragnienia każdej z postaci. W początkowej części panuje mały chaos. Autorka wprowadzając, przestawiając nam naprzemiennie bohaterów ukazuje ich zachowanie, ale przez długie fragmenty tekstu nie wiemy kogo z nich ten opis dotyczy. Zapewne celem Tatiany Jachyry było nanieść maksymalną tajemniczość, stopniowo przedstawiając każdą z postaci, ale to domyślanie się przeszkadzało mi w odbiorze powieści. Druga cześć lektury bez zarzutu. Czytałam ją z zapartym tchem. Nie byłam w stanie się od niej oderwać. Od chorych zachowań bohaterów. Od znalezienia odpowiedzi, co jeszcze mogą zrobić, co ich spotka, co połączy, a co rozdzieli... Od ofiar i katów. Od ich namiętności i natręctw. "Wieczerza" szokuje między innymi łączeniem elementów religii z okrucieństwem, barbarzyństwem. "Bierzcie i pijcie z niego wszyscy"** oraz "bierzcie i jedzcie z tego wszyscy"** - prosto z ciała ludzkiego... "Moja kochanka, moja morfina, mój kat..." ** Będzie pułapka, ból, krew i tortury - czyli to wszystko, co można znaleźć w mocnym thrillerze. Całość powieści oceniam na bardzo dobry z minusem (za chaos o którym wspominałam wcześniej), ale umiejętne połączenie losów wszystkich bohaterów, ciekawe odkrywanie ich sekretów, oryginalność, która mnie zaskoczyła, a przede wszystkim za odwagę przedstawienia naruszenia kwestii świętości oraz ukazania zaburzeń zachowań ludzkich - należy się duży plus. Jeśli jesteś pełnoletnim czytelnikiem to nie pozostaje mi nic innego jak polecić Ci tę powieść. Oceń sam, czy Cię poruszy, zaskoczy a może wzburzy. Najważniejsze jest jednak to, że rozbudzi Twoje emocje (nieważne, czy pozytywne, czy negatywne), a to sprawi, że długo o niej nie zapomnisz! Tym samym skłoni do refleksji. To Ci gwarantuję! * informacja z okładki (skrzydełka) książki "Wieczerza" Tatiana Jachyra ** cytaty pochodzą z książki "Wieczerza" Tatiana Jachyra, kolejno strony: 138, 280, możliwość przeczytania książki dziękuję: sZM8ZZ.
  • vxynfs5zq6.pages.dev/93
  • vxynfs5zq6.pages.dev/9
  • vxynfs5zq6.pages.dev/75
  • vxynfs5zq6.pages.dev/60
  • vxynfs5zq6.pages.dev/18
  • vxynfs5zq6.pages.dev/85
  • vxynfs5zq6.pages.dev/6
  • vxynfs5zq6.pages.dev/15

    • pijcie i jedzcie z tego wszyscy